CKE en Vitalis zijn samenwerkingspartners. In het kader van ‘Samen Creatief’, werkte onze kunstdocent en kunstenaar Gam Bodenhausen zeventien maandagen met de bewoners van Vitalis Theresia samen aan een meterslang kunstwerk. Het uitgangspunt voor dit project is om de bewoners, vrijwilligers en activiteitenbegeleiders te inspireren en enthousiasmeren vanuit de wereld van een kunstenaar. Het indrukwekkende eindresultaat is tijdens de tentoonstelling ‘Woekeren’ te bewonderen.
Tijdens de eerste weken tekende de groep enkel met grafietpotloden. Het doel was om je eigen handschrift te leren kennen. En vanuit de structuur die al tekenend ontstond verder te ‘durven' tekenen. Om zo een eigen wereld te creëren. Het was een moeilijke opdracht. Abstract werken zonder kleur waren de bewoners niet gewend. En zelf keuzes maken hoe de tekening eruit gaat zien bleek niet voor iedereen vanzelfsprekend. Gam had vooraf een serie kaarten gemaakt met structuren die men als uitgangspunt kon gebruiken.
Hierover zei Gam: “Wat mij tijdens deze eerste opdracht opviel was dat iedereen helemaal in het werk opging. Een uur lang totale concentratie. De koffie werd koud en men tekende door tot het einde van de les. Na een twijfelend begin kwam er bij de bewoners steeds meer zelfvertrouwen in het eigen handschrift. Als een lijn het einde van een papier had bereikt, legde ik er nog een leeg vel bij en daagde ze uit om verder te tekenen. Er ontstonden prachtige binnenwerelden die zich op papier in lijnen, vlakken en allerlei structuren uitbreiden. Als een reis of wandeling in je gedachten.”
Tot grote opluchting van sommige bewoners mocht er bij de volgende opdracht wel kleur gebruikt worden. Gam rolde een vel chinees rijstpapier van 10 meter lang uit over de tafels. Een heel spektakel en een beetje onwennig. Iedereen moest plotseling naast elkaar zitten in een lange rij. En waar kon de koffie nu staan? De inspiratiebron was een enorme stapel afbeeldingen uit de plantenwereld. Er mocht met houtskool, kleurpotlood en pastel gewerkt worden. Wekenlang en vol overgave hebben de bewoners aan deze gezamenlijke tekening gewerkt. Door hun eigen tekening aan te laten sluiten op die van de buren, kwamen er mooie gesprekken op gang. Er werd afgetast en overlegd hoe en waar de aansluiting met elkaars werk kon worden gemaakt. Het papier was dun en er ontstonden gaatjes. Ook ging er wel eens koffie over de tekening, daar werd gewoon weer overheen getekend.
Gam: "Ik heb de bewoners tegelijk beperkingen en vrijheden gegeven. De beperking was nodig om nieuwe manieren van werken te ontdekken en vertrouwde patronen los te laten. Binnen deze begrenzingen was er veel ruimte en vrijheid om eigen keuzes te maken en iets van jezelf te laten zien of iets nieuws uit te proberen. Dat is voor velen spannend en soms ook confronterend. Vooral als je nog niet precies weet wat het doel of het eindresultaat is. Omdat ik het werken met de bewoners als een proces zie, heb ik bewust dingen opengelaten. Uit ervaring weet ik dat een beetje verdwalen soms mooie ontdekkingen teweeg kunnen brengen. Ik heb mogen ervaren wat er bij de mensen gebeurt tijdens het tekenen. Na eerst nog wat weerstand en twijfel begint het te stromen. Er worden prachtige levensverhalen verteld. Deze verhalen vormden de tekening of een tekening bracht een herinnering naar boven. Niet altijd letterlijk te zien maar de sfeer en het handschrift vertelt al zoveel."
Dat kan nog t/m 14 juni bij Vitalis Theresia aan de Bredalaan 77 in Eindhoven.
Voorproefje? Bekijk hier de foto’s van het kunstwerk.
Foto's door: Elke Veltman, Marcel de Buck en Gam Bodenhausen
